Τζωρτζ
Τέσσερα κύρια πρόσωπα: η Τζωρτζ, πρώτος ομιλητής, Διογένης δεύτερος ομιλητής, Ματθαίος τρίτος ομιλητής, Στησίχορος
Η Τζωρτζ ετοιμάζεται να πάει στο γνωστό βιβλιοπωλείο της Σύβιλλας. Διαμένει σ’ ένα κτήριο, στις παρυφές κάποιας πόλης τού 2.300 μ.Χ. Μέσα στο διαμέρισμά της προβάλλεται και η ευρύτερη περιοχή, στη μεγαλύτερη από τις υπάρχουσες οθόνες-σαν να επιτηρείται- με ημερομηνία και ώρα, και ο ίδιος ο χώρος της, μαζί μ’ αυτήν: Το κτήριο είναι παλαιό, αλλά ο διάκοσμος του διαμερίσματός της και οι συσκευές που διαθέτει είναι υπερσύγχρονα. Έξω από την πόρτα της γράφει το όνομά της: Τζωρτζ. Υπάρχουν κι άλλες οθόνες στους τοίχους σε διάφορα μεγέθη, το φαγητό παρασκευάζεται μέσα σε πολυδύναμα σκεύη σε δευτερόλεπτα, και χειρίζεται ηλεκτρονικό υπολογιστή που ελέγχει την ασφάλεια και τις λοιπές λειτουργίες του σπιτιού. Χρησιμοποιεί κάποια από αυτά με περισσή άνεση, ενώ συγχρόνως ακούει μουσική τής ΚαραΪνδρου. Σε μια γωνιά του δωματίου της υπάρχουν οι προσωπογραφίες του πατέρα της Δημήτριου και του παππού της Παντελή, είναι γραμμένα επάνω τα ονόματά τους και οι ημερομηνίες γέννησής τους: (παππούς Παντελής 2.180- 2.260μ.χ. και πατέρας Δημήτριος 2.208- 2.298μ.χ.), που τους ρίχνει, καθώς κινείται στο χώρο, και από καμιά ματιά, σα να έχει μια κάποια υποψία ότι την παρακολουθούν. Οι κινήσεις της γίνονται όλο και περισσότερο τελετουργικές. Ντύνεται με τρόπο που δείχνει ότι έχει οικολογική συνείδηση, χωρίς να απορρίπτει τα επιστημονικά επιτεύγματα.- Βαμβακερά εσώρουχα γιατί προτιμά ακόμα την παλιά αίσθηση, αλλά εξώρουχα με ακτινοπροστατευτικές και εναλλακτικές ιδιότητες. Έχουν ετικέτες που το δηλώνουν: ακτινοπροστατευτικό- αντικνησμώδες- παυσίπονο- αντιφλογιστικό. Προβάλλονται μαζί μ’ αυτήν σε μία από τις οθόνες. Συμβουλεύεται το διαδίκτυο, με κάποια περίσκεψη, κατ’ αρχήν για τις καιρικές συνθήκες, και με την αίσθηση ότι θα συμμετάσχει σε συζητήσεις που η σκέψη και η διορατικότητά της δεν είναι σε θέση να καθορίσουν.
ΤΖΩΡΤΖ: – είναι σχεδόν γυμνή. Καθώς ντύνεται με μια λευκή φόρμα στολισμένη με ασημένιες αλυσίδες, μονολογεί: έχουμε τρελαθεί το τελευταίο διάστημα από τους καταιγισμούς της κοσμικής ακτινοβολίας. Κάθε μέρα παίρνω χάπια για την ακτινοπροστασία μου. Φοράω αντιφλογιστικά εσώρουχα( ψάχνει τις ετικέτες). Μπερδεύονται και οι τηλεπικοινωνίες, παίρνεις τηλέφωνο στον Κρόνο και σου βγαίνει ο χι διαστημικός σταθμός. Κάτι αλλάζει στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά δεν έχουμε και την καλύτερη πληροφόρηση, κανείς δεν παίρνει την ευθύνη να μας πει την αλήθεια, περιμένουνε τα ίδια τα γεγονότα να την αναλάβουν, σαν να μη συμμετέχουμε όλοι στην διαμόρφωση της τωρινής κατάστασης. Τέλος πάντων! Και η απήχηση που θα έχει η μάζωξη τής Σύβιλλας δεν περιμένω να είναι μεγάλη˙ μάλλον δεν θα έρθουν πολλοί. Αυτό νομίζετε και σεις ε; (απευθύνεται στον παππού και στον πατέρα της). Δεν είναι το θέμα πρόσφορο. Μοιάζει πολύ εξειδικευμένο και θεωρητικό: η εξέλιξη του ….Ωραίου! (κι ο ένας τους χαμογελά ανεπαίσθητα, ενώ ο άλλος σηκώνει ελαφρά το φρύδι) Συνεχίζει: Το ωραίο το βλέπουμε, το γευόμαστε με τις αισθήσεις, μπορεί και εγκεφαλικά, αλλά μπορούμε να μαντέψουμε πώς προχωρά; Μπορούμε να φανταστούμε πώς εξελίσσεται; Γίνεται να το προκαθορίσουμε; Ζούμε μ’ αυτό˙ θα μπορούσαμε όμως και χωρίς αυτό; ναι; Όχι; μπορεί….(Διερωτάται κουνώντας το κεφάλι της).
Θυμάται το τηλεφώνημα της Σύβιλλας με κάποια νευρικότητα: Είναι κι η Σύβιλλα που αποφασίζει για μένα πριν από μένα. Και συνήθως σωστά πράττει. Με γνωρίζει καλά, αλλά δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι κι εγώ καταλαβαίνω πάντα τις προθέσεις της- το κεφάλι της είναι γεμάτο με φρέσκες ιδέες, έχει όμως και τον τρόπο της να πείθει τους άλλους, να με πείθει κι εμένα να συμμετέχω. (η επόμενη σκηνή προβάλλεται σε μία οθόνη, όπου όμως ακούγονται μόνο τα λόγια της Σύβιλλας. -Σε οθόνη επίσης προβάλει, κάθε ομιλητής που ακολουθεί, τα συνοδευτικά του σλάιτς, που είναι παρόμοια με παιδικά,- λίγο καρικατούρες- κινούμενα σχέδια και τα οποία επεξηγούν, κατά κάποιο τρόπο, τα λεγόμενα του.) ΣΥΒΙΛΛΑ: Τζωρτζ, κοριτσάκι μου, σε θέλω, είσαι αυτή που χρειάζομαι για την παρουσίαση της συζήτησης στο βιβλιοπωλείο. Το θέμα είναι άκρως ενδιαφέρον. Θα επαναπροσεγγίσουμε την έννοια του ωραίου σε σχέση με την εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης, από κοντά, έξω από το διαδίκτυο, κοιτώντας ο ένας τον άλλο στα μάτια. Όχι! Όχι! δεν αποδέχομαι τους δισταγμούς σου! Είσαι μακράν η καλύτερη. Λοιπόν, την επόμενη Κυριακή… το βράδυ βέβαια! Έλα λίγο νωρίτερα. Και αμφίεση κατά προτίμηση. Σου έχω εμπιστοσύνη… Εννοείται…Φρόντισε για τις λεπτομέρειες με τους δικούς μου. Σε φιλώ. Μπαίνει στην κατάλληλη συσκευή και διακτινίζεται στο πιτς φιτίλι. Βγαίνει αεράτη στο βιβλιοπωλείο, αλλά φαίνεται να εντυπωσιάζεται από το πρώτο της βήμα, όταν βλέπει το χώρο ασφυκτικά γεμάτο αν και προσήλθε αρκετά νωρίτερα από την προκαθορισμένη ώρα. Ανταλλάσει χαμόγελα και χαιρετούρες. Από τα λόγια που ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι παρευρισκόμενοι για τα συγκοινωνιακά μέσα που χρησιμοποίησαν για να φτάσουν μέχρις εδώ, καταλαβαίνει ότι κάποιοι από αυτούς μένουν στα περίχωρα όπου υπάρχουν τα πιο απαρχαιωμένα και αφύλαχτα σπίτια. (Οι συζητήσεις που έπονται διαδραματίζονται ανάμεσα στους θεατές)
ΠΡΩΤΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ: δύσκολη η μετακίνηση, αγαπητέ μου, αναγκάστηκα να μπω καί στο μετρό καί στο υδρογονικό ταξί˙ πάνω από είκοσι λεπτά έκανα, ούτε στη Σελήνη να πήγαινα!
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ: Εγώ… (μορφάζει) άλλη έννοια έχω. Δεν μερίμνησα να βάλω στον κλωβό παρακολούθησης το σπίτι μου και φοβάμαι μήπως το ληστέψουν. Γι’ αυτούς, λέω, που ξεφεύγουν από τα βιονικά εργαστήρια και η αστυνομία δεν καταφέρνει να τους συλλάβει έγκαιρα. Και περνάει, βέβαια, και κάποιος χρόνος μέχρι να τους «αναμορφώσουν»…. Δανείζομαι, αγαπητέ μου, τα λόγια αυτών, των μεγάλων, που μας διαφεντεύουν˙ όχι κι ότι συμφωνώ με όσα κάνουν! Υπάρχει και η γνώμη ότι η “αναμόρφωση” για τις δικές μας κοινωνίες δεν είναι πολύ διαφορετική από τη ωμή βία στις παλαιότερες.
ΠΡΩΤΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ: Με καλές ή κακές συνθήκες χωρίς το διαγαλαξιακό μου τηλέφωνο δεν πάω πουθενά! -Τα έμαθες για τον Κύριλλο; κλείνει δυο χρόνια στον Κρόνο. Έχω από καιρό καινούργιο συνεργάτη, αλλά κι οι παλιοί δεν ξεχνιούνται˙ ακόμα τηλεφωνιόμαστε… τον ξέρεις και συ Τζωρτζ, έτσι δεν είναι; ΤΖΩΡΤΖ: ναι, βέβαια, από το σχολείο, από παλιά θέλω να πω. Πάντα του ήταν νεωτεριστής και πρωτοπόρος, αξέχαστος….θυμάμαι το ποίημα του για τον χρόνο. Κάνει ένα βήμα μπροστά και απαγγέλλει:
Χρόνε πανάρχαιε, χρόνε σημερινέ, χρόνε της Σελήνης που ρυθμίζει τις ροές μας, λίγο ακόμα, λίγο ακόμα, και θα κάνω ένα βήμα για να ξεπεράσω την θανατερή επιρροή σου. Να πάω εκεί που όλα είναι απλά, μέσα στην απεριόριστη δυνατότητά τους. Και δεν με τρομάζει το πέρασμα σ’ άλλη διάσταση, ακόμα κι αν μετουσιωθώ ολότελα. Στην πρώτη στάση, στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, κοντά στην τρίτη κίτρινη χαράδρα, θα δω κομμάτια τιτάνιου να γυαλίζουν και μόνο στη θύμηση του ουράνιου φωτός. Εκεί θα είναι το “άλλο”, αυτό που κρύβεται απ’ τα μάτια μας, εκεί που το αργό γίνεται γρήγορο, εκεί που οι ψυχές βαραίνουν περισσότερο απ’ την ύλη. Αχ! Εκεί η ενέργεια έχει μύρια χρώματα και τα λουλούδια ορατά πόδια και φτερά.
Είναι ωραίο το άγνωστο, είναι η τροφή του νου, η μετα-ουσία, όταν λυθεί κι αμοληθεί πανελεύθερη η ουσία. Είναι η Φύση, χωρίς κανένα, κανένα, Εγώ.
Οι παρευρισκόμενοι χειροκροτούν διακριτικά και η ΤΖΩΡΤΖ κάνει μεταβολή και χαιρετά με εγκαρδιότητα μια τρίτη ακροάτρια. Λίγο πιο πέρα, λοιπόν, η ΤΡΙΤΗ ΑΚΡΟΑΤΡΙΑ: ωραία η απαγγελία σου αγαπητή μου, αντάξια του ποιήματος, αλλά τι βλέπω, ακόμα βαμβακερά φοράς; Εγώ να σου πω γλίτωσα και από τα έξοδα και από την παλιατζούρα: γράφτηκα στο πρόγραμμα πολυμερισμού οικιακών αποβλήτων και εξασφάλισα ρούχα με αισθητήρες για κάθε μεταβολή, που 1) αντανακλούν τις ακτινοβολίες, 2) ισορροπούν τους χυμούς του σώματος και, φυσικά, 3), αλλάζουν χρώμα όποτε το θελήσω! Αν και έχω μια αδυναμία στα πράσινα. Μου φαίνεται άλλωστε! ( και αυτοθαυμάζεται)
ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΚΡΟΑΤΡΙΑ: χα, χα, χα, είδατε; Ακόμα και τώρα χρειάζεται κάποιος χρόνος προσαρμογής. Η αδράνεια του ανθρώπινου μυαλού αγαπητές μου δεν νικιέται με τίποτα, απαιτεί καθυστερήσεις και πρόσθετη κατανάλωση ενέργειας. -Εν μέσω εντεινομένων ψιθύρων φτάνει ο πρώτος ομιλητής και βαδίζουν μαζί με την Τζωρτζ προς την σκηνή.-
ΤΖΩΡΤΖ: Δεν θέλω να σας κουράσω με πολλά λόγια, τον Διογένη τον ξέρετε, αρθρογραφεί στο διαδίκτυο από καιρό, συγκαταλέγεται στους εκπαιδευμένους και στους γνωρίζοντες, όπως και οι λοιποί ομιλητές, βέβαια, ο Ματθαίος και ο Στησίχορος. Ας τους ακούσουμε με προσοχή. Πάντα η γνώση ήταν δύναμη. Στις μέρες μας, η καινούργια γνώση και η πληροφόρηση είναι κάτι περισσότερο από αναγκαίες. Θα συνδράμομε, όμως, για να γίνουν κτήμα των πολλών; νομίζω ότι το θέλουμε. Δεν επιθυμώ να σας προκαταβάλλω με υπερβολές και εξιδανικεύσεις, όσον αφορά τα μελλούμενα περί ωραιότητας. Τα λόγια μου σε σχέση μ’ αυτά που θα επακολουθήσουν δε μπορεί παρά να έχουν φτωχό ειδικό βάρος. Αν και έχω κάποια γνώση, σαν λειτουργός της υποκριτικής τέχνης και ενεργή πολίτης, αντιλαμβάνομαι ότι δεν γίνεται να φτάσω προκαταβολικά στην βαθύτερη λογική των εξελίξεων. Εδώ, μαζί μ’ εσάς, ελπίζω ότι θα αγγίξουμε το ποθούμενο και θα απολαύσουμε τους ομιλητές μας. Μπαίνω, λοιπόν, στο θέμα: Συνήθως, χρησιμοποιούμε τις έννοιες του έχοντος μορφή- του όμορφου- όπως και του ωραίου, σαν ισότιμες και ισόχρονες˙ προϋποθέτουμε, δηλαδή, ότι δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα. Μια δεύτερη σκέψη όμως θα τοποθετούσε το όμορφο πιο νωρίς, στην εξέλιξη της γλώσσας και της λογικής, γιατί είναι αυτό που κυρίως δίνει εικόνα και “πρόσωπο” στα πράγματα, στα ζώα και στους ανθρώπους. Ενώ με το ωραίο παίζει ο άνθρωπος, γίνεται δημιουργός, έτσι νομίζω, αφού αυτός αποφασίζει τι θα ονομάσει ωραίο. Παλαιότερα, βέβαια, ονόμαζαν ωραίο αυτό που είχε τα χαρακτηριστικά της ωριμότητας, που ήταν στην ώρα του δηλαδή. Η ωριμότητα όμως, η βιολογική και οι πνευματική δεν συμπορεύονται πάντα. Και ούτε η δύναμη, η τάξη, η πειθαρχεία, ακόμα και η γνώση, δημιούργησαν από μόνες τους ομορφιά. Είναι ένα μέγεθος που δεν το εγκλώβισε ποτέ κανείς, να τρέχουμε από πίσω του μόνο μπορούμε. Το χαϊδεύουμε με τις αισθήσεις, μας συγκινεί βαθιά, αλλά ξεφεύγει, ξεγλιστράει, μέχρι στιγμής, από την νοητική μας κατάκτηση. Γι’ αυτό ας αφήσουμε να επεξεργαστούν καλύτερα την έννοια του, την εξέλιξη του και τις εκφάνσεις της οι προσκεκλημένοι ομιλητές μας. Και στέκεται στην άκρη της σκηνής, καθώς και οι δύο άλλοι ομιλητές μπαίνουν με επισημότητα και με διαφορετικό χρώμα στα ρούχα του ο καθένας. Ο ΠΡΩΤΟΣ ομιλητής σιάζει το καπέλο του, που μοιάζει με προπέλα, κι αμέσως ξεκαθαρίζει: είμαι ο Διογένης και προτίθεμαι να μην ευχολογήσω, αλλά θα προσπαθήσω να τεκμηριώσω, ό,τι πω, με βάση το «αναγκαίο» και τις περί «πρακτέου» ιδέες μου. -Δεν συμφωνώ, ακριβώς, με την γενική παραδοχή ότι υπάρχει ένας αρχικός, θετικός βαθμός ωραιότητας, αλλά κατά την λογικότερη εκδοχή, πιστεύω ότι υπάρχουν δύο μόνο αναβαθμίδες του: του ωραιότερου και του ωραιότατου. Δεν υφίσταται εξαρχής κάτι ως ωραίο χωρίς τη σύγκριση του με κάτι άλλο, καθώς ούτε σαφείς, ούτε απολύτως κοινοί και αμετάβλητοι- στην πορεία του χρόνου- κανόνες περί ωραιότητας υπάρχουν. Και για να μην παρεξηγηθώ σχετικά με τις αλλαγές που δημιούργησε η διείσδυση της τεχνολογίας και της επιστήμης σε μας τους ίδιους και στον ευρύτερο βιολογικό μας χώρο, στο μέτρο που εμπλέκονται στο θέμα μας, διευκρινίζω: Δεν συμφωνώ με την μαζική προσθετική τεχνιτών οργάνων και μελών στους ανθρώπους, γιατί κάνουν την ζωή κάπως αφύσικη˙ παρα-ανθρώπινη, θα έλεγα. Ενώ, έχω τη γνώμη, σχετικά με την χρήση γονιδίων, ότι πρέπει να γίνεται μέσα από ανθρωπορυθμιστικά προγράμματα, για την αντιγήρανση και την θεραπεία ασθενειών. Θα πρέπει οι αλλαγές που επιχειρεί ο άνθρωπος μέσα στα κύτταρα του όπως και στα κύτταρα των φυτών και των ζώων, για δικό μας όφελος, να διέπονται από αυστηρούς κανόνες. Ο εξοβελισμός της βιοηθικής, τα τελευταία χρόνια, που προστάτευσε- μέχρι τώρα- τον άνθρωπο από τον άνθρωπο, και την φύση από τον άνθρωπο, και που σημαίνει, για πολλούς από μας, βαθειά αναδόμηση του φυτικού και ζωικού κόσμου και αντικατάστασή του από κάτι άλλο ασυμμάζευτο και επικίνδυνο, είναι απαράδεκτος. Γιατί; Γιατί, αποφασίζουμε για τεράστιες και, με μεγάλη πιθανότητα τελεσιδικίας, δραματικές αλλαγές και μάλιστα ερήμην αυτών που θα τις υποστούν. -Συγκατένευσαν, ποτέ, τα ζώα και τα φυτά για τις μεταμορφώσεις που τους διενεργούνται; ( τι -πώς;-όχι-όχι, φωνάζουν μερικοί από το κοινό) Έλαβαν υπ’ όψιν τους οι επιστήμονες την γνώμη τού μεγάλου πλήθους των ανθρώπων;(πάλι φωνές) Και επειδή κάποιοι από σας με κοιτάτε με δυσπιστία, θα γίνω σαφέστερος: μπορεί ο ζωντανός κόσμος που μας περιβάλει να μην έχει φανερό τρόπο έλλογης συνεννόησης μ’ εμάς, όμως οι διαφοροποιήσεις που έχουν γίνει στα κύτταρά τους, και στα κύτταρά μας, μέχρι τώρα, με τον παλιό φυσικό τρόπο, ήταν σταδιακές και μακροχρόνιες και πάντα με γνώμονα την επιβίωση του κάθε είδους. Συναινούσαν οι πάντες, κατά κάποιον τρόπο. Μεταβάλλονταν, δηλαδή, σταδιακά, οι συνθήκες της ζωής και έπονταν οι μεταλλάξεις στο γονιδίωμά τους που συνηγορούσαν και εδραίωναν τις αλλαγές. Για μία ακόμα φορά στην ιστορία τού πλανήτη οι άνθρωποι δείχνουμε όμοια με των καλικάντζαρων συμπεριφορά, που ροκάνιζαν, κάποτε, το δένδρο που βαστούσε στο ουράνιο στερέωμα τη γη, μαζί κι αυτούς, βέβαια. (προβάλλεται ανάλογη σκηνή) Όπως ματαιώνουμε κι εμείς σήμερα τις προοπτικές που μας αφορούν. Ίσως γιατί η τωρινή συσσωρευμένη γνώση σε κάποιες κάστες τους δίνει υπέρμετρη δύναμη. Με πιο τρόπο όμως θα κανοναρχήσουμε, σαν κοινωνία, τη δύναμη αυτή; -Ας κάνουμε πρώτα μια μικρή ανασκόπηση. Και συνεχίζεται η προβολή, σε μια στερεοσκοπική τώρα οθόνη, με εικόνες από το παρελθόν που δείχνουν καταπράσινες πεδιάδες, όπου έτρεχαν ή έβοσκαν ελεύθερα ζώα, καταρράκτες κι αναβλύζοντα νερά, ανθρώπους που έκαναν μπάνιο σε καθαρές θάλασσες καθώς ενστικτωδώς ερωτοτροπούσαν μεταξύ τους. Και συνέχισε: ας αντιπαραβάλουμε τις εικόνες αυτές με το πλαστικό γκαζόν, τα έγκλειστα σε κτηνοτροφικές μονάδες ζώα με τους πολύχωρους μαστούς και τα πολλά πόδια,(υπάρχει και προβολή) την παντελή έλλειψη ρεόντων υδάτων και την αποσάθρωση του εδάφους, την τάση για γενίκευση τής τεχνητής ηδονής και γονιμοποίησης στους ανθρώπους. Επικράτησε απόλυτη σιγή˙ η Τζωρτζ ντυμένη τώρα, μ’ ένα γαλάζιο μακρύ φόρεμα στάθηκε αμήχανη δίπλα στην πιο μεγάλη οθόνη όπου φαίνονταν να ρέει ένα συνονθύλευμα, σαν ποτάμι, γεμάτο από ζωντανό και τεχνολογικό υλικό που σκάλωνε, κάπου – κάπου, σε εικονικές ράμπες τις οποίες επιχειρούσαν να τοποθετήσουν στην πορεία του παρελθόντος χρόνου άνθρωποι ντυμένοι με ρούχα διαφόρων εποχών, για να μετριάσουν την ορμή των τεκταινομένων και να οριοθετήσουν την εξαπλούμενη δύναμή τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα, γιατί το ποτάμι έδειχνε να τους παρασέρνει όλους…
ΤΖΩΡΤΖ: τίποτα! όλα γίνονται σαν από μόνα τους. Σαν η ζωή να μας σπρώχνει εκεί που θέλει, ενώ εμείς νομίζουμε ότι συμβάλλουμε στη σύνθεσή της με την θέλησή μας! Πόσο, λοιπόν, είμαστε συμμέτοχοι σ’ αυτό, ποιος είναι ο ρόλος μας; Μετά το πρώτο ξάφνιασμα επικράτησε σιγή. Κι ο πρώτος ομιλητής είπε με επισημότητα: Είμαστε σίγουρα όλοι συμμέτοχοι, κι εμείς συμβάλουμε στα διαδραματιζόμενα, μόνο που φαίνεται ότι δεν είμαστε αρκετά δυνατοί, και μας ξεφεύγουν, μας ξεπερνούν. Είναι τα υλικά που διαχειριζόμαστε, οι ιδέες και η ύλη, εξαιρετικά πολύτιμα αλλά και ρευστά συγχρόνως. Το ταρακούνημα, όμως, της κάθε ράμπας, καθώς υποχωρεί μπρος στην ορμή του πλήρους με κοσμοϊστορικά συμβάντα ρέοντος χρόνου, πιστεύω ότι το νοιώθετε βαθιά στην καρδιά, άσχετα αν είναι φυσική ή τεχνητή. Βέβαια, υπάρχει μια τάξη παγκόσμια, αυτό είναι αλήθεια. Και θεωρείται από όλους σημαντικό επίτευγμα το ότι δεν χρησιμοποιούμε πλέον στις συναλλαγές μας το χρήμα˙ παίρνουμε τα είδη που χρειαζόμαστε, μέσα από εντολές στο διαδίκτυο, όπως παλιά έκοβαν οι πρόγονοί μας τα μήλα από τα δένδρα της αυλής τους. Μόνο μια πνευματική και τεχνολογική ελίτ τής κοινωνίας μας έχει πρόσβαση σε κάποια εξειδικευμένα αγαθά, αλλά αυτό δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής, να ενοχλεί κανέναν, αφού αυτοί οι άνθρωποι ή μηχανάνθρωποι, ως επί το πλείστον, μοχθούν για το «καλό» μας, έτσι που θα ήταν τραγικό λάθος να διανοηθεί κάποιος να τους αποκόψει από την παραπανίσια «τροφοδοσία»: μοιάζουν με τις βασίλισσες στις ιδιαίτερα ανθεκτικές και κοινωνικά αυστηρά συντεταγμένες -με μόνο γνώμονα την λειτουργικότητά τους- και γι’ αυτό, ακόμα επιζώσες κυψέλες των μελισσών. Εκείνη την στιγμή βγήκε από τη γωνιά του και μπήκε στη συζήτηση εμβόλιμα, ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ομιλητής. -Κάπως γερασμένος φαίνονταν, σημείο που δήλωνε ότι δεν είχε κάνει χρήση της τεχνολογίας για την διατήρηση της νεότητας και είπε στον πρώτο ομιλητή: παρακαλώ δώστε λίγο χρόνο στην αφεντιά μου και στην «παλαιότητά μου». Συνεχίζω να υπάρχω ως Ματθαίος, βέβαια. -Και συνέχισε χαμογελώντας, σα να το ευχαριστιότανε λιγάκι: Σήμερα κανείς δεν περιμένει ότι εκείνος ο Θεός που έδωσε στον Μωυσή τις δέκα εντολές θα συνεχίσει να χρησμοδοτεί σημερινούς υπο-κανόνες. Μας μένει να δουλέψουμε μόνοι μας τα καινούργια δεδομένα. Ας αντιπαρατεθούν ξανά, προέτρεψε με σθένος, το «πραγματικό» με το «φαινομενικό», η « επιστημονική αλήθεια» με την « ανθρώπινη γνώμη», ο φυσικός νόμος με τον επινοημένο από τους ανθρώπους, όπου διαφωνούν. Τους κοίταξε κατόπιν ήρεμα και τους ρώτησε: θεωρείτε προοδευτική μια κοινωνία που απολαμβάνει ανώτερου τύπου ισονομία λιγότερο από το ένα τρίτο των μελών της, τα ευεργετήματα της οποίας γεύονται -κατά πρώτιστο- λόγω οι «ζωτικοί» άνθρωποι, όπως αυτό- και ετερο-αποκαλούνται και που, η πρόοδος, στο ουσιαστικό της μέρος, όπως και ο έλεγχος κάθε πράξης με γενικότερο ενδιαφέρον, αποτελούν δικό τους κεκτημένο; Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μία ακόμα υβριστική υποτίμηση για τον άνθρωπο, που πρέπει να αναιρεθεί με την περαιτέρω, και όσο το δυνατόν ευρύτερη, αυτοθέσμισή μας. Μπορούμε να κυβερνηθούμε μ’ έναν άλλο τρόπο, που θα δίνει προτεραιότητα στο «αγαθό» και στο «πραγματοποιήσιμο», που αφορούν ένα περισσότερο ανοιχτό σύνολο του κόσμου. Με κοινωνική μέθοδο που θα ευεργετεί το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων και θα σέβεται τους λιγότερο «προικισμένους». Άλλωστε η ελευθερία, και μάλιστα η ελευθερία του πολίτη, ήταν ανέκαθεν το υψηλότερο αγαθό. Το ακροατήριο παρακολουθούσε τα λόγια του με κάποια αδημονία για περισσότερες επεξηγήσεις, όπως φαίνονταν και από την έκφραση του προσώπου της ΤΖΩΡΤΖ. Απτόητος εκείνος συνέχισε: δεν λέω να γυρίσουμε πίσω, στην παράδοση, αν και περικλείει μέσα της και την φιλοσοφία τής δημοκρατίας. Περιλαμβάνει, όμως, κι αποτρόπαιες πράξεις, όπως την σφαγή των Μηλίων από τους Αθηναίους, το Άουσβιτς, τα Γκούλαγκ στη Ρωσία, τις ανθρωποθυσίες των Αζτέκων ακόμα παλαιότερα, τον τελευταίο ελληνικό εμφύλιο πόλεμο και πολλές ακόμα άθλιες διαμάχες. (προβάλλονται ανάλογες σκηνές). -Ξαφνικά, μπαίνει στην συζήτηση, κάπως θεατρικά, αφού απεκδύεται το πρασινωπό κοστούμι του και μένει ντυμένος με κόκκινα, πλαστικοποιημένα πέπλα, ο νεότερος ομιλητής.
ΤΡΙΤΟΣ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Συνάνθρωποι, αν χρησιμοποιήσουμε τα γονίδια που καθορίζουν την ακουστική ικανότητα των σκύλων, θα αποκτήσουμε δυνατότερη ακοή. Τα μάτια της τίγρης θα μας χαρίσουν ευκρινέστερη όραση˙ και η ευλυγισία της είναι ένα ακόμα χάρισμα που θα μπορούσε, κι αυτό, να κατακτηθεί. Αν κάνουμε δικό μας τον μεταβολισμό των βακτηριδίων που εντοπίσαμε στα ηφαίστεια, θα ήταν δυνατόν να αποικήσουμε αφιλόξενους μέχρι σήμερα πλανήτες. Προς τι τα «κρατήματα», οι νεοπλατωνικού και θρησκευτικού τύπου ηθικιστικές αμφιβολίες, η εσωστρέφεια, που σαν βαρίδιο μάς κρατά δεμένους σ ’ένα μακροσκελές παρελθόν; Θα εκλείψουμε εμείς; Ποιοι εμείς; Που ήδη κάνουμε χρήση των καινούργιων τεχνολογιών; Που έχουμε-τουλάχιστον, αρκετοί από εμάς- αναδομήσει, από καιρό, τα σώματά μας; Το μόνο που μας λείπει είναι η προσαρμογή˙ κι αυτό είναι θέμα διαδικασιών μέσα στον χρόνο˙ κι εγώ προσωπικά, θέλω, πάση θυσία, να επιμηκυνθεί η διάρκεια της ζωής μου για να μπορέσω να υπάρξω μέσα στο «ελκυστικό καινοφανές» που κοντοζυγώνει. Και μάλιστα έχω την εντύπωση ότι η έναρξη της πορείας τού ανθρώπου στον δρόμο για την ταύτιση με το υγιές και το ωραίο-αυτό που βαδίζει, κατά την γνώμη μου, στην ίδια κατεύθυνση με την εξέλιξη- είναι αμετάκλητα. Το: «εμπρός, μαρς» δεν είναι απαραίτητο να το εκφωνήσει κανείς σήμερα, τώρα˙ ξανα-ενεργοποιήθηκε, σαν από μόνο του, στα κύτταρά μας και είναι μέρος των πιο υγιών γονιδίων στα οποία εδράζεται και η προσαρμοστικότητα και η θέληση για ζωή, αυτό που λέμε γενικόλογα ότι αποτελεί την φύση μας. Το Ωραίο, λοιπόν, βρίσκεται μέσα στην κατηγορία των βιολογικών αξιών, του χρήσιμου και του ευεργετικού, αυτού που ενισχύει τη ζωή. Και ζωή σημαίνει φύση. Αυτή είναι τελικά η μεγάλη καθοδηγήτρα μας.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Με λυπεί το γεγονός, φίλε, ότι μετακυλίουμε, κατά βούληση, τα παρελθόντα βάρη και τις ευθύνες της εξέλιξης αποκλειστικά στη φύση και την τοποθετούμε απέναντί μας, ενίοτε, σα να μη μας συνέτρεξε Αυτή η ίδια που, τόσους αιώνες, μας «φωτίζει» από παντού. Η φύση, αγαπητέ, ενεργοποιείται όπου δεν έχει τη γνώση και την επιτηδειότητα να επέμβει ο άνθρωπος, ενόσω είναι προικισμένος με τη «φυσική»δυνατότητα και να σχεδιάσει και να προγραμματίσει ο ίδιος˙ για την φύση που είναι ενιαία ομιλώ, που εκτείνεται εκτός αλλά και εντός μας. Όλο, λοιπόν, αυτό το θεωρητικό κατασκεύασμα για το τι σημαίνει καλό, κακό και όμορφο ή ωραίο, με την συνείδηση του οποίου φτάσαμε μέχρις εδώ, δεν θα το συμβουλευόμαστε πια; Κι αν κατάλαβα καλά, θέλετε να επεξεργαστούμε την έννοια της εξέλιξις και της πραγμάτωσης του Ωραίου, σμικρύνοντας την συμβολή της ιστορίας και της προϊστορίας ακόμα; Ξεκινώντας από μια νέα βάση, από ένα καινούργιο μηδέν; Είναι δυνατόν; από ένα… μηδέν; Από πού αντλείτε αυτήν την …την νεοφανή και δυναστευτική σκοπιμότητα;
ΤΡΙΤΟΣ ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Μα, αγαπητέ, (απάντησε, σα να απέκρουε μπαλάκι του πινγκ- πόνγκ), γνώμη μου είναι ότι πρέπει να συζητήσουμε με την βάση μας όσο πλησιέστερα γίνεται όχι βέβαια στις απαρχές της ζωής, αλλά στις ρίζες των νοημάτων. Η επανατοποθέτηση για την «ωραιότητα» εν σχέσει με την ωφελιμότητα είναι το ζητούμενο, το δέον και αναγκαίο. Διαλέξτε όποια έκφραση θέλετε, προσαρμοστείτε, όμως, στα κελεύσματα των καιρών. Είναι σα να έγινε χτες η μεγαλύτερη έκρηξη ενός ηφαιστείου, από γεννήσεως κόσμου, και να μην είναι πλέον δυνατόν η σημερινή μέρα να μας παράσχει την ίδια ορατότητα με την χτεσινή. Κάτι παρόμοιο συνέβη και τώρα, μια συσσώρευση και έκρηξη ιδεών και γνώσεων. Ένα ιδεολογικό, έστω και λίγο μικρότερο, “big bang”.Δεν συγκρούονται, βέβαια, υλικά σωματίδια μεταξύ τους, αλλά όλα τα παράγωγά της ιδεολογικής συσσώρευσης και της επακολουθούσας έκρηξης: συμπεριφορές, πεποιθήσεις, καινούργιες γνώσεις, αισθητικές αντιλήψεις όσον αφορά την ανθρωπινότητα, την τέχνη και την ελευθερία. Και επιβάλλεται να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων με την όσο το δυνατόν πληρέστερη επανεξέτασή τους και, όλα θα …ξεκαθαρίσουν.
コメント